چانگ چوان

سبک های شمالی (چانگ چوان)

1  سیر تکاملی و خصوصیات:

نام چانگ چوان اولین بار در کتاب جی چی گوانگ که 32 فرم چانگ چوان را ذکر کرده بود ، دیده شد . هر چند بعدها ، اصطلاح چانگ چوان ، بر تنوعی از مدارس شمالی سنتی ووشو اطلاق شده نه یک فرم مجزا . بنابراین امروزه چانگ چوان بر سبک ها یی نظیر زاچوان ، هائو چوان ، پائو چوان ، هونگ چوان ، هوا چوان ، فنزی چوان ، چائو جیائو و تن توئی اطلاق می شود . همگی دارای حرکات سریع ، نیرومند ، گسترده با جهش ها و چرخش های فراوان اند . در مبارزه با پیش گامی در حمله ، ضربات بلند ، پیش روی و عقب نشینی سریع و مغلوب کردن حریف با سرعت ، تاکید دارند . در سال 1920 نظریه پرداز ووشو ژدونگ در کتاب خود « طرحی از ووشوی چینی » این سبک ها را این طور توصیف کرد:

« همه چیز حول محور نشاط و سرعت ، حمله و عقب نشینی با سرعت ، تحرک و غیر قابل پیش بینی بودن ، حریف را در حال شک و تردید نگه داشتن و سعی در استفاده از هر روزنه می چرخد . در نتیجه حریف به قدری مشغول است که نمی تواند دفاع موثر انجام دهد . از آنجا که از پیش روی و عقب نشینی سریع ، گریز ، حملات بلند و حرکات گسترده بهره می گیرد ، نام ان چانگ چوان ( مشت بلند ) است » .

پس از تشکیل چین جدید ، سازمان تربیت بدنی ، بر مبنای خصوصیات مشترک سبک های سنتی چانگ چوان ، فرم های جدیدی به وجود آورد . ویژگی چانگ چوان جدید ، حرکات سریع ، پر حرارت ، و آرام ان است . با افزایش شدت حرکات ، فشار بر مفاصل ، عضلات و رباط ها افزایش می یابد ، چانگ چوان جدید با حفظ ویژگی های سبک های سنتی ، هنرمندانه تر و نرم تر و موزون تر است . این امر سبب شده هنرجویان راحت تر مهارت ها و چابکی لازم را کسب کنند . مبنای چانگ چوان جدید ، روتین های فردی است ، گر چه تمارین دو نفره در ان دیده می شوند : روتین های فردی 2 فرم دارد :

الف) روتین های تنظیم شده:

سه رده است که توسط سازمان تربیت بدنی پکن تنظیم شده هر مرحله شامل فرم های بدون سلاح ، شمشیر پهن ، باریک ، نیزه و گرز است . هر مرحله دارای حرکات متفاوت است که تکنیک های متفاوت و شدت های خاص خود را می طلبد . هر مرحله رفته رفته دشوار می شود .

ب) روتین های آزاد:

ورزشکار با توجه به مشخصات ، سطح و ترکیب روتین ها ، حرکات خود را انتخاب می کند . برای مسابقات ملی ووشو ، قوانین حداقل 3 الگوی حرکت دست ، 5 نوع حرکت پا ،بیش از 5 نوع ضربه مشت و کف دست ، 3 دسته حرکات تعادلی و جهش و 4 نوع روش لگد ، به علاوه  پشتک و وارو را الزامی کرده اند . کل روتین باید کمتر از یک دقیقه و 20 ثانیه نشود . در کنار چانگ چوان جدید ، هنوز هم به سبک های سنتی پرداخته می شود این سبک ها در سالیان اخیر محبوبیت یافته اند . هیچ قانون واحدی ، محتوا ، ترکیب و سطح این روتین را تعیین نمی کند . این امر به سبک های شاخص سنتی ، اختیار کامل می دهد ، مانند زاچوان ، چر تحرک و انعطاف پذیر ، ضربه های متغیر و سریع  خاص فنزی چوان و تاکید چائو جیائو و تن توئی بر لگد .

2)     مهارت های اساسی:

عناصر اساسی در تمرین سبک های شمالی ، استقرار ، هماهنگی ، قدرت ، سرزندگی ، ریتم و سبک است . مسابقه دهندگان را بر اساس موفقیت در انجام فنون لازم و چگونگی ترکیب این فنون در روتین می سنجند . الزامات سبک های شمالی عبارتند از :

الف ) استانداردهای حرکات:

حرکات و استقرار های سبک های شمالی به عنوان چهار چوب ان شناخته می شوند . چهار چوب شامل استقرار ، حالت (بدن ) بین حرکات و همین طور خود حرکات میشود . استاندارد های حرکت اقتضا دارند که حرکات و استقرار ها در هنگام مسابقه و تمرین درست باشند . این نکته اساسی است که سایر مهارت ها بر  پایه ان شکل میگیرند . استانداردهای حرکتی 60 در صد از امتیاز نهایی در هنگام مسابقه اند .

استقرار صحیح یعنی اینکه ، دست ها و پا ها ، همین طور تنه باید برای هر حالت با نیاز های خاص یکسان شوند . همین طور حالت هایی که به صورت جهشی اجرا میشوند . برای نمونه ، در گونگ بو  پای جلو باید 90 درجه خم شود ، پای پشت صاف و در مابو ، باید کاملا به صورت افقی قرار گیرد . لازمه استقرار های استاندارد ، سر افراشته ، گردن صاف ، شانه ها افقی ، سینه جلو ، پشت صاف و کمر پائین است .

حرکات دقیق بر 4 مهارت اصلی ،  ضربه زدن، لگد زدن ، پرتاب کردن ، و انجام با مهارت حرکات دست برای متوقف کردن حریف بر می گردد . هر یک از تکنیک های مبارزه ، پیش روی یا عقب نشینی ، بلند شدن و افتادن ، پشتک و غلت زدن ، پریدن یا تعادل ، باید واضح و دقیق بوده و دست ها ، پاها ، بدن و چشم ها مطابق استاندارد باشند . سرعت ، قدرت ، بلندی ارتفاع ، ثبات و بلندی صدای حرکات هم باید مطابق الزامات باشند . برای مثال ، هل دادن ، ضربه نوک انگشت ها ، ضربات کوتاه ، ضربه تیغه کشیدن ، همه روشهای حمله با دست باز می باشند ، اما هر کدام متفاوت از دیگری است . جهت ضربه ، و منبع نیرو و نقطه حمله هر یک متفاوت بوده و هر کدام باید تشخیص داده شوند . طبق این گفته « باید در سبک های شمالی ضربه مشت مانند شهاب ، حرکات چشم مانند رعد ، کمر مانند یک مار نرم و پاها استوار و ثابت مثل ریشه درخت باشند » .

ب ) هماهنگی  :

در سبک های شمالی هماهنگی کامل دست ها ، چشم ها بدن و پاها و مفاصل ضروری است . بعلاوه تمرکز ، روحیه ، تنفس و نیرو باید با حرکات ترکیب شوند . دو اصطلاحی که اغلب در ووشو با ان رو به رو می شویم « 3 بخش » و « 6 ترکیب »اند . اولین اصطلاح به تقسیم بدن به سه بخش بالایی ، میانی و پایینی اشاره دارد، که باید کاملا هماهنگ باشند . اصطلاح دوم به هماهنگی دست ها و پاها ، شانه ها و کفل ها ، ارنج ها و زانو ها ، روح و ذهن ، ذهن و تنفس ، تنفس و نیرو ، اشاره دارد . این امر یک الزام ضرورت اساسی کلیه سبک های ووشو ، یعنی وحدت کامل بدن را بیان می کند .

ج ) استفاده از قدرت: 

ووشو بر نیرو تاکید دارد . لازمه سبک های شمالی ، استفاده کامل از نیرو در مبارزه ، حرکت سریع و دقیق و هماهنگی تنفس و نیرو است . حرکات باید پر حرارت ، سریع ، متمرکز و چابک باشند . با این حال ، فرد باید دقت کند که نیرویش هرگز سخت یا غیر قابل انعطاف نشود .

د ) تمرکز:

روح و جسم هر دو باید پیشرفت کنند . حرکت چشم بسیار مهم است و باید کاملا با حرکات هماهنگ باشد هنگام حرکت دست ها ، چشم ها با تمرکز کامل باید دست را دنبال کنند . با این حال ، نباید تمرکز را از راه کشیدگی صورت، اخم کردن ، دندان های به هم فشرده یا فریادهای وحشیانه ، نشان داد . حالت صورت باید آرام و متین باقی مانده و حرکات قاطعانه اجرا شوند .

ذ ) ریتم واضح:

سبک های شمالی مرکب از تغییر های بسیار ، در برابر هم قرار دادن حرکات سریع و آرام ، محکم و نیرومند افتادن و خیزان و کشیده و شل است . این تغییرات به تمرین ، ریتم و نوسان می دهند . بدون این ریتم ، فرم خشک و یکنواخت می شود . « متحرک مانند موج ، مرتفع مانند کوه ، پران مانند میمون ، پایین آمدن مثل زاغ ، سر افراز مثل خروس ، تا شونده مثل کمان ، صاف و سیخ مثل کاج ، چرخان مثل چرخ ، سبک مثل برگ درخت ، سنگین مثل یک تکه اهن ، به آرامی عقاب ، و وارد عمل شدن به سرعت باد » این تشبیهات به وضوح ریتم چانگ چوان را توصیف می کنند .

ر ) سبک های شاخص:

هر فرم ووشو از راه استقرار ، تکنیک ها ، قدرت و ریتم ، نشان دهنده یک سبک شاخص ووشو می باشد . حرکات باید : جسورانه ، تند و تیز و روان باشند .